Atın Kökeni
Evcil atın kökenini przewalski ve tarpan adı verilen yabani atlar teşkil eder.
Przewalski: Yabani moğol atı.
Cidago (bel yüksekliği) 130 cm. İri başlı, iri kemikli, kalın boyunlu, kuvvetli, kırmızımtırak esmer renkli. Soğuk kanlı at ırklarının atasıdır.
Tarpan: Cidago 130 cm. İnce yapılıdır. Donu (rengi) sincabi. Sıcakkanlı at ırklarının atasıdır.
Atın Evciltilmesi
At, milattan önce 3000'li yıllarda evciltilmiştir. İlk olarak Et ve sütünden yararlanılmıştır. Sırayla iş hayvanı, harp hayvanı olmuş, günümüzde de zevk ve spor için yetiştirilmektedir .
At Irkları
Dünyada 170 adet at ırkı vardır.
Soğuk kanlı at ırkları: Genel olarak iri ve ağır vücutlu, kasları fazla gelişmiş, sakin ve ağır hareketli atlardır. Çeki güçleri iyidir. Sıcak kanlı atlara göre erken gelişirler. Soğuk iklim hayvanıdırlar. Örnek: İngiliz atı
Sıcak kanlı at ırkları: Daha ufak yapılı ve hafiftirler. Hareketlidirler. Soğuk kanlılara göre geç gelişirler. Sıcak iklim hayvanıdırlar. Örnek: Arap atı
Arap atı
Her bakımdan mükemmel bir binek atıdır. Orta Asya ile Anadolu’dan Arabistan’a geçen Türk atlarından uremiştir. Başı küçük, bakışlar canlı, boyun yüksek, sağrı yuvarlak, kuyruk tutuşu yüksektir. Omuzlarının yerden yüksekliği ortalama olarak 150 santim kadardır. Çok dayanıklıdır, o kadar ki 24-48 saat hiç su içmeden yol alanlarına rastlanmıştır. Birçok soyu vardır. BasUcaları Seklâvi, Küheylân, Seklâvi-i Gedran, Ummi Urküp’ tür. Dünyanın en güzel Arap atlarını yetiştiren ülkelerden birde Türkiye’dir. Türkiye ve bazı doğu ülkelerinde safkan arap atları arasında da at yarışları yapılmaktadır. Taylar ilk koşularını 3 yaşında yaparlar ve 5 - 6 yaşlarında kudretlerinin zirvesine erişmiş olurlar. İngiliz atından farkı daha mukavim olmasıdır
Cidago yüksekliği: 145-155 cm.
Don: En çok AL, KIR, DORU görülmekte. Ender olarak YAĞIZ don mevcut.
Yürüyüş: Adi yürüyüşte dar adım atar. Tırıs ve dörtnalda alçak adım.
Kullanıldığı yerler: Çeki, binek, yarış.
Özellikleri: Sağlam görünüşlü, canlı, yüksek kalıtsal güçlüdür. Dayanıklıdır. 3-4 ay boyunca günde 70-80 km. yol alabilir.
Gelişim: 3 yaşında gelişmesini tamamlar. Damızlık yaşı 4' tür.
Üreme özellikleri:
|
Erkeklerde doğum ağırlığı
|
44-47 kg.
|
|
Dişilerde doğum ağırlığı
|
42-45 kg.
|
Yavruların yaşama oranı
|
%94-95
|
Gebelik süresi
|
334-342 gün
|
Ergin aygır ağırlığı
|
470-500 kg
|
Ergin kısrak ağırlığı
|
450-480 kg
|
İngiliz atı
Binek atıdır. Yarış için özellikle yetiştirilmiş bir ırktır. Omuzlarının yerden yüksekliği 170 sm. kadardır. Başı kuru, gözler canlı ve asil, sırt ve bel kısa, bacaklar ince ve uzundur. Dünyanın her yerinde at yarışları safkan İngiliz atları arasında yapılır. Bu atların, tıpkı insanlarda olduğu gibi, anne ve baba tarafından sülâlesini gösteren şecereleri tutulur. Yarış atı yetiştiriciliğinde, safkan yavru elde etmek için safkan bir aygır, daima safkan bir kısrakla çiftleştirilir. Bu atların nesli, 3 Arap aygırı ile, 40 kadar ingiliz yerli kısrağından üremiştir. Safkan İngiliz atları erken gelişirler. Bir buçuk yaşında idmana konan taylar 2 yaşında ilk koşularını yaparlar. 4 - 5 yaşları arasında kudretlerinin zirvesine erişirler..
Kombine melezleme yöntemi ile hız yönünde ıslah yapılarak 250-300 yılda oluşturulmuştur. Türkiye'de ilk defa İstanbul Veli Efendi Çayırında 1922'de koşmuştur.
Cidago yüksekliği: 165-170 cm.
Don: En çok AL, DORU görülmekte. Ender olarak KIR, YAĞIZ don mevcut.
Kullanıldığı yerler: Yarış atıdır. Hız özelliğinin kalıtım derecesi (h2) 0,35'tir.
Özellikleri: Adaptasyon yeteneği yüksektir. Kısa mesafeyi çok hızlı koşar.
Gelişim: Damızlık yaşı 4' tür.
Üreme özellikleri:
|
Doğum ağırlığı
|
40-45 kg.
|
|
Östrüs (kızgınlık) siklusu
|
23-24 gün
|
Östrüs (kızgınlık) süresi
|
5-7 gün
|
Gebelik süresi
|
330-340 gün
|
|