|
Yaz ayları ve zaman zaman mevsim normallerinin üstünde seyreden hava sıcaklıkları, atlarımızı ve dolayısıyla yarışlarımızı doğrudan etkiliyor. Aşağıdaki metinde, dünyada yapılan birçok araştırma sonucunda bu etkilenmenin en aza indirilebilmesi için gerekli olduğu saptanan bazı tedbirlerin ipuçlarını bulacaksınız.
Safkan yarış atları, konkurupik ya da mukavemet yarışlarındaki atlara oranla genellikle çok yüksek hızda ama çok daha kısa sürelerle koştukları için vücut ısıları ve su kaybı, uzun mesafe ve sürede yarışan atlarınkine göre daha azdır. Bununla beraber, sürate dayalı yarışlarda da safkanlarda bir takım sorunların ortaya çıktığı bir gerçektir.
Yarışılan ortamın sıcaklığı kadar nem oranı da, sıcak havada yarışan atların performansında rol oynayan ciddi etkenlerden biridir.
Enerji harcayan bir atın normal vücut ısısına dönebilmek için kullandığı temel yöntem terleme yoluyla soğumadır. Bu esnada bolca salgılanan ter, soğuma sürecini kolaylaştırır. Terdeki su moleküllerinin buharlaşıp havaya karışmasıyla, vücutta sıcaklık kaybı ve vücut ısısının normale dönüşü gerçekleşir.
Ancak, nem oranı yüksekse - ki pek çok kentimiz yılın büyük bir bölümünde oldukça yüksek nem oranlarına sahiptir- vücuttaki buharlaşma oranı ve buna bağlı olarak da ısı kaybı yavaşlar. Bu durum, atın yarıştan sonra kendine gelmesini, normal ısıya dönmesini geciktirir.
Sıcak havada yarışan bir atın vücut ısısını ve buna bağlı olarak da yarış direncini etkileyen diğer faktörler ise şunlardır:
· Yarış alanına gelmek için uzun mesafelerde yolculuk etmek,
· Kolay heyecanlanan, asabileşen yaratılışta olmak,
· Aşırı terlemek,
· Yarış günü su verilmemiş olması.
Kimi bakıcıların, bağırsaklarda su tutulmasını en aza indirgemek veya benzer amaçlarla yarış günü ata su vermedikleri ya da çok az verdikleri bilinen bir durumdur.
Sıcak havalarda, böyle bir yöntem, özellikle yukarıda sözünü ettiğimiz olumsuz koşullardan herhangi biri de söz konusuysa, atın performansını ve daha da önemlisi sağlığını tehlikeye atar.
Sıcak havalarda yarışacak atlar için aşağıdaki önlemlerin alınması tavsiye edilir:
· Atın, yarış günü de dâhil olmak üzere, yeterli miktarda su içmesini sağlamak. Özellikle yarışın yapılacağı yere gelmek için uzun bir yolculuk yapan ve aşırı derecede terlemiş olan atlar için suyun önemi artar.
· Yarıştan sonra, atın bütün vücudunun hortumla yıkandığından, emin olmak. Atın kendine gelmesi uzun sürerse, işlemi tekrarlamak ve sulama sonrası atın vücudunda kalan suyu silmek.
· Hortumla sulanan ve kurulanan atı üşütmeyeceği ama serinleyebileceği gölgeli bir yere almak.
· Yarış sonrasında, aşırıya kaçmaması koşuluyla, atın su içip susuzluğunu gidermesine özen göstermek.
Yarış-sonrası kontrol için seçilen atların, bu işlemden önce hortumla sulanıp serinlemesi ve yürütülmesi sağlanmalıdır.
Sıcak havada gerçekleşen bir yarış sonrasında, eğer at sıkıntılı görünüyorsa veya sağlığıyla ilgili en ufak bir şüphe varsa, hemen saha veterineriyle temasa geçilmelidir. Dikkat edilmesi gereken belirtiler, nefesi kesilirmiş gibi soluma, dişetlerinde şişkinlik, tedirgin görünüm, diyaframda ritmik, gürültülü çarpıntı ve kimi zaman da sendeleme ve bitkinliktir.
Tüm safkanlarımızın ayaklarının düz basması dileğiyle.
|
